کلاود برنارد که یک فیزیولوژیست فرانسوی است جمله معروفی دارد که می گوید:

« بزرگ ترین مانع یادگیری ما دانسته های قبلی ما هستند.»

بارها برایم پیش آمده است که با فرض اینکه موضوعی را می دانم دیگر به ادامه اش توجه نشان نکردم و بعدا در جا و زمان دیگری متوجه شدم این تصور دانستنم، اشتباه بوده است.

.

در دانشگاه کلمبیا ۵ سالی است که یک گردهمایی جالب اجرا می شود. در این گردهمایی افراد گرد هم می آیند و در باره چیزهایی صحبت می کنند که نمی دانند. مثلا استاد ریاضی می آید و می گوید که درباره فلان مسئله ها نمی داند.

یا استاد فلسفه ای می آید و می گوید درباره چه موضوعات و سوالاتی نمی داند.

خیلی دور است که این اعتراف به نادانسته ها به طور رسمی در دانشگاه های ما اجرا شود اما خودمان که می توانیم این کار را انجام دهیم و آن را شروع کنیم، نه؟

گاهی با خودمان و در جمع دوستانمان درباره این صحبت کنیم که درباره چه موضوعاتی نمی دانیم. البته با این هدف که ترغیب شویم جدی تر سراغ آنها برویم و کمی بادمان را کم کنیم! و از این تصور دانای کل بودن دست برداریم.

.

اعتراف به نادانسته چه از بعد رشد فردی چه بعد اجتماعی پیامدهای درخشانی دارد. وقتی من اعتراف کنم که درباره یک موضوع نمی دانم و آن را تبدیل به هدفی کنم برای یادگیری بیشتر، بی شک در آن زمینه روز به روز بیشتر رشد می کنم و البته به موازات آن نادانسته هایم هم بیشتر و بیشتر می شودو این چرخه چقدر لذت بخش است.

.

و از طرفی بعد اجتماعی ماجرا است. بحث در مورد نادانسته ها می تواند منجر به پروژه ها و پژوهش های جدی و گسترده اجتماعی شود. خیلی اوقات همین میل به دانستن نقاط کور دانش بشر، منجر به کشف مسیرهای تازه شده است.

تا زمانی که ندانیم شکاف هایمان برای حل مسائل کلان چیست، چطور می توانیم آنها را رفع کنیم؟ حالا هی بیاییم و دائم به طور کلی و مبهم از آنها صحبت کنیم و بنویسیم و شلوغش کنیم…، هیچ چیز تغییر نمی کند تا زمانی که بدانیم به طور خاص باید در چه زمینه ای بیشتر بدانیم.