۹ ماه و چند روز است که پیج کاری ام را راه اندازی کردم. قبل از راه اندازی پیج در دو دوره شرکت کردم و مدتی ویدئوهای آموزشی دیدم تا با الگوریتم و قواعد این بستر آشنا شوم.

هنوز گهگاه آموزش های خوب را دنبال می کنم گرچه هدفم نسبت به زمانی که این مسیر را آغاز کردم تغییر کرده است ولی معتقدم باید در جریان فرایندها و تغییرات بستری که در آن فعالیت می کنیم باشیم. الگوریتم ها را باید شناخت و بعد از آن تصمیم بگیریم که چقدر می خواهیم با آن همسو شویم. (نباید برده الگوریتم ها هم شد!)

تا یک جایی هدفم رشد کمی بود، به همین خاطر سه ماه اول پر کار بودم حتی ماه اول هر شب پست گذاشتم، با این کار نتیجه ای که مدنظرم بود را هم گرفتم. فعالیتم در سه ماه دوم کمتر ولی همچنان منظم بود و سه ماه سوم به این نتیجه رسیدم که دیگر رشد کمی برایم مهم نیست. بالا بردن کیفیت تعامل با همین مخاطبین فعلی و به اشتراک گذاشتن مطالب ارزشمند و فکرشده تر را در اولویت قرار دادم. البته که شرایط درسی و کاریم هم در این سه ماه تغییر کرد و قدری بیشتر شد.

در این مدت به سه اشتباه رایج برخوردم که گاهی حرص خوردم! گاهی عصبانی شدم! گاهی در موردشان با فرد صحبت کردم. می خواهم کمی از این سه اشتباه رایج بنویسم.

البته این توضیح من به این معنا نیست که من حرفه ای و بی ایراد هستم اما باور کنید کافیست تا اصول اولیه و ساده اینستاگرام و در کل فضای دیجیتال را درک کرده باشیم تا چنین اشتباهاتی را دائما تکرار نکنیم. اما امان از اشتباه اول که مرا دق می دهد:

۱) حمایت و تبادل

یکی از مواردی که بارها و بارها و بارها به آن برخورد کرده ام این است که مدرسی بعد از دو دقیقه که وارد پیجم شده است، لیستی از پست ها را لایک کرده و زیر چند تا از آنها یک “عالی بود” نوشته است و حالا دایرکت می دهد که “با حمایت و تبادل موافقید؟”

می گویم: “سلام. منظور شما از حمایت چیست؟”

“یعنی پست های هم را لایک کنیم و برای هم کامنت بذاریم!”

“و منظورتون از تبادل چیه؟”

“تیزر پیجتون رو بفرستید استوری کنم، اینم تیزر من ….”

“نه دوست عزیز بنده موافق این نوع حمایت و تبادل نیستم.”

“ممنون موفق باشید.”

تایپ می کند موفق باشید ولی زیرلب با خودش می گوید: “فکر کرده حالا کیه، چقدر خودشو میگیره، از خدات هم باشه عتیقه!”

اما چرا موافق این نوع حمایت و تبادل ها نیستم؟ این موضوع برمی گردد به یکی از الگوریتم های شناخته شده اینستاگرام. طبق این الگوریتم زمانی که شما یک محتوای جدید را منتشر می کنید تنها به درصدی از مخاطبانتان نمایش داده می شود. این درصد در پیج های مختلف متفاوت است. مثلا فرض بگیریم برای پیج شما ۲۰ درصد است. حالا اینستاگرام این ۲۰ درصد را بر اساس اینکه کدام یک از فالورهایتان بیشتر به محتواهایتان واکنش نشان می دهد، انتخاب می کند.

زمانی که شما وارد این بازی های به اصطلاح حمایتی می شوید. محتوایتان به تدریج فقط برای کسانی نمایش داده می شود که در واقع همکار شما هستند و هدفشان رشد پیج خودشان است. آنها نه مخاطب واقعی شما هستند نه مشتری شما خواهند بود. نتیجه می شود آنکه کوتاه مدت رشدی سطحی خواهید داشت اما وقتی می خواهید فعالیت هدفمندی انجام دهید یا در پیج خدمات و محصولی را بفروشید شما می مانید و حوضتان! آن موقع است که عصبانی می شوید که پس این همه فالوری که لایک و کامنت می گذارند چرا از پیشنهادم در عمل استقبال نکردند؟ حتی ممکن است بعد از مدتی به این نتیجه برسید که اصلا اینستاگرام به درد نمی خورد یا آدم ها دورو و سواستفاده گردند! متاسفانه این برداشت ها را دیده ام!

آن قدر این اشتباه رایج است که زمانی که وارد پیج های آموزشی می شوم، برای آنکه کیفیت کار مدرس را بسنجم دو سه پست او را میبینم. در دو دقیقه می توانید بفهمید که چه قراردادهای نانوشته ای بین کدام پیج ها منعقد شده است. مثلا در کامنت ها لیستی از افرادی را می بینید که در همه پست ها کامنت گذاشتند آن هم کامنت های دو سه کلمه ای سطحی.

گاهی دیگر این موضوع به طرز عجیبی مضحک می شود. یکی از همین دوستان همکار پستی گذاشت درباره این که چطور با یک کارتن خالی، یک پایه دوربین برای فیلم برداری از دست نوشته هایمان بسازیم. این کارتن خالی را به بدترین شکل ممکنش تبدیل به یک پایه دوربین کرد و نهایتا پایه به شدت می لرزید! حتی برای تولید این پست تلاش نکرده بود که پایه را ثابت نگه دارد. حال آمدم سراغ کامنت ها. حتی یک نفر هم اشاره نکرده بود که آقا می توانستی بخش پایین کارتن را برش دهی که نلرزد یا پیشنهادات دیگری که خیلی ساده و بدیهی هستند. در عوض همه نوشته بودند “عالی بود.”، “کارت درسته”، “چقدر باحال بود!”

زمانی باید خوشحال باشیم که مخاطبینمان مثل یک ربات کامنت نگذارند، گاهی کامنت بگذارند ولی در عوض چیزی به محتوا اضافه کنند، آن را نقد کنند، تجربه شان را بنویسند. این ها طرفداران پیگیر و دغدغه مند هستند. نه افرادی که به صورت قراردادی کامنت می گذارند و انتظار متقابل دارند.

بنظرم زمانی “حمایت” درست است که شما محتوای باکیفیت و کاملا مرتبط با علایق مخاطبتان را به آنها پیشنهاد دهید. چند باری این کار را انجام دادم و نتیجه هم فوق العاده خوب بود. هم پیجی که محتوایش را گذاشتم از بازده بسیار خوب قدردانی کرد و هم مخاطبینم تشکر کردند که محتوایی ارزشمند را به آنها پیشنهاد داده ام. این کار نه تنها اعتبار و موقعیت شما را به خطر نمی اندازد بلکه اعتبارتان را بالاتر می برد چون نشان می دهد در حلقه کسانی قرار گرفته اید که کار باکیفیت انجام می دهند و بخیل نیستید.

۲) نرسیده درخواست لایو مشترک دادن

مدرسی یک ساعت یا در بهترین حالت چند روز است که دنبالت می کند و پیام می دهد که بیایید لایو مشترکی داشته باشیم با فلان موضوع! این دیدگاه بنظرم اشتباه است. ما درباره آنکه چه چیزی در پیجمان ارائه می شود مسئولیم. از کجا می دانی که من در لایوی که تو میزبان هستی چیزی را نمی گویم که خلاف دیدگاه و رسالت توست؟ یا بحث را به بیراهه نمی کشانم. از کجا می دانی من در مورد موضوعی که تو تعیین کرده ای مطالعه داشتم و حرفی برای گفتن دارم؟ واقعا با چند ساعت و چند روز می توان فردی را شناخت؟

ضمن آن که بهترین نوع لایو، گفتگوهای دوطرفه است که دو نفر قبل از آن درباره موضوع صحبت و تبادل نظر دارند. منظورم این نیست که حتما دو نفر باید همسو و هم جهت باشند. نه اتفاقا ممکن است که نقاط اختلافی وجود داشته باشد و اتفاقا شنیدن نقطه نظرات مختلف کمک کننده است. اما این نقطه نظرات باید مشخص شده باشند و در باره مسیر بحث هماهنگی حداقلی انجام شود.

شاید بگویید من صرفا می خواهم از کسی دعوت کنم و از او به عنوان متخصص سوالاتی را بپرسم. این نوع میزبانی دو باگ دارد:

اول آن که افرادی که شما را دنبال می کنند، بیشتر مایلند درباره دیدگاه شما بدانند. در دو سه لایوی که من کمتر از پنجاه درصد صحبت کردم چندین نفر از دنبال کننده های دقیق و خوبم این بازخورد را دادند که چرا خودم کم صحبت کردم، کاش خودم بیشتر فلان موضوع را توضیح می دادم.

دوم آنکه دیگر گفتگوهای یک طرفه در هیچ رسانه ای طرفدار ندارد مگر در شرایطی واقعا خاص مثلا در مصاحبه با یک فرد خیلی برجسته و متفاوت. حتی به برنامه های تلوزیونی توجه کنید. دیگر برنامه های کلیشه ای که مجری یک مهمان دعوت می کند و فقط سوال می پرسد را کسی نمی بیند. ولی فرض کنید گفتگوهای سروش صحت با مجتبی شکوری چقدر جذاب هستند و

مخاطبانی باکیفیت از اقشار مختلف دارند. یا ببینید برنامه پرگار بی بی سی چقدر طرفدار دارد. مجری برنامه خود یک متخصص و پژوهشگر است و گاهی نقدهایی جدی به حرف مهمانش که اتفاقا فردی درست و حسابی است را مطرح می کند، یا آمار و نکته ای را به بحث اضافه می کند که مفید است.

پس فراموش نکنیم که عمر مصاحبه های یک طرفه به سر آمده و مخاطب ما انتظاری بیش از این دارد. اگر هدفمان از لایو چیز های سطحی دیگر مثل گرفتن چند فالور از پیج مهمان است هم که سخت در اشتباهیم و باز نتیجه می شود رشد کوتاه مدت و بدرد نخور.

۳) تبلیغ در زمان نامناسب

یکی دیگر از اشتباهات آن است که وقتی هنوز پیج روی غلتک نیوفتاده است و هویت خود را پیدا نکرده است، تبلیغ کنیم. اول این را بگویم که من تجربه هیچ تبلیغی را تا به حال نداشتم و در کل جز در موارد خاص آن را پیشنهاد نمی دهم.

بنظرم عمر تبلیغات اینستاگرامی هم رو به پایان است. دیگر افراد از دیدن تبلیغ خسته شدند و به محض آن که متوجه تبلیغی بودن مثلا یک استوری می شوند آن را رد می کنند. بنظرم جز در موضوعات داغ و عمومی خاص تبلیغات کاربرد ندارند. مثلا زمانی که بیت کوین بازارش داغ است دادن یک تبلیغ اصولی می توانند پکیج آموزش افزایش سود از خرید بیت کوین، فروش شما را بالا ببرد، یا زمانی که یک ماه به کنکور مانده است تبلیغ پکیج خاص شما ممکن است موفق باشد. اما در موارد دیگر نه.

حالا بدترین تصمیم آن است که پیج شما تعداد کمی محتوا دارد یا محتواهایی نافرم و ناهمگون دارد ولی تصمیم می گیرید تبلیغ کنید به خیال آنکه ره صدساله را یک شبه بروید. خب وقتی پیج محتوای ارزشمندی ندارد و در یک نگاه یکپارچگی اولیه را ندارد چرا فکر می کنید مخاطبی که وارد می شود باید به این نتیجه برسد که شما را دنبال کند؟

یکی از دوستان خوب من پیجی دارد که بسیار فعال است، در یک سال اخیر حدود ۲۰۰ تا پست گذاشته است اما همه با یک کاور یکسان که فقط رنگ حاشیه و متنش گاهی تغییر کرده است. چند بار راهنمایی خواست و چند بار اشاره کردم که باید کاورهای متفاوت و مطالب خلاقانه تری به اشتراک بگذاری ولی تغییری نمیبینم و همچنان زیر هزار فالور منفعل دارد. چندی پیش به فکرش زده بود تبلیغ کند. قطعا این کار اشتباه است.

یادمان نرود بهترین تبلیغ، محتوای با کیفیت است. به جای آنکه با پول دادن بخواهیم عددها را بالا ببریم، بیشتر با مخاطبمان تعامل داشته باشیم و بازخورد بگیریم و به تدریج کیفیت محتوا را بهتر کنیم. هر محتوای خوب مثل یک ویروس پخش می شود و می تواند دنبال کننده های واقعی و باکیفیت را به پیج بیاورد. کسانی که دقیقا دنبال محتوای ما هستند.

و فراموش نکنیم که ما که کار آموزشی انجام می دهیم، نیاز به صدها و هزاران فالور نداریم، داشتن چند ده دنبال کننده واقعی که با محتوایمان درگیر شوند، بازخوردهای توصیفی دقیق دهند و تجاربشان را با ما به اشتراک بگذارند از هر جهت ارزنده تر است.

این را من نمی گویم افراد بزرگ این حیطه مثل کوین کلی می گویند. کوین کلی در مقاله ای مفصل این ایده را مطرح کرده است که شما برای آنکه بتوانید به درآمدی خوب و کافی از فعالیت خلاقانه تان برسید، فقط نیاز به هزار فالور واقعی دارید. منظورش از فالور واقعی کسانی هستند که همه محتواهای شما را چه رایگان چه غیررایگان در هر فرمتی که ارائه دهید با دقت تمام می بیینند و می خرند.

این یک متر و معیار خوب است برای آنکه ببینیم در این فضا چقدر موفق کار کردیم….